Diabetes type 2 is een welvaartsziekte die in sneltreinvaart om zich heen grijpt. Momenteel hebben wereldwijd al 450 miljoen mensen diabetes type 2 de verwachting is dat dit de komende jaren verder groeit naar meer dan 600 miljoen mensen. Dat zijn gigantische aantallen. Schrijdend is dat een groot deel van al deze diabetes gevallen voorkomen had kunnen worden. Het dieet is namelijk een grote risicofactor bij het ontwikkelen van diabetes type 2. Door het juiste dieet te volgen kan het risico op diabetes type 2 worden geminimaliseerd. Dit type dieet wordt het diabetes dieet genoemd.

Wat is diabetes type 2?

Diabetes type 2 is een ziekte die niet aangeboren is maar kan ontstaan naar mate we ouder worden. In het verleden werd ook wel gesproken over ouderdomssuiker. Tegenwoordig krijgen mensen op steeds jongere leeftijd diabetes type 2 waardoor we niet meer spreken over ouderdomssuiker maar over diabetes type 2.

Bij diabetes type 2 is het lichaam insuline resistent geworden; het reageert niet goed meer op insuline. Hierdoor wordt glucose onvoldoende uit het bloed opgenomen. Het gevolg is dat de bloedglucosespiegel te hoog blijft. Deze hoge bloedglucose is schadelijk voor de gezondheid. Het geeft allerlei complicaties die kunnen optreden indien diabetes type 2 niet afdoende behandeld wordt. Complicaties van diabetes type 2 zijn hart- en vaatziekten, nierproblemen, snel moe, kortademigheid, zenuwschade, slechter zien en horen.

Een andere vorm van diabetes is diabetes type 1. Bij diabetes type 1 maakt het lichaam geen insuline meer aan. Het is dan nodig om insuline te spuiten. Het is een auto-immuunziekte die vaak in de tienerjaren openbaart. Diabetes type 1 is niet te voorkomen door dieetaanpassingen terwijl het risico het diabetes type 2 wel verlaagd kan worden door het volgen van het juiste dieet.

Het diabetes dieet

Een goed diabetes dieet heeft een aantal kenmerken waar het aan moet voldoen. De belangrijkste is het op peil en stabiel houden van de bloedglucose. Het zijn de pieken in de bloedsuikerspiegel die de alvleesklier overbelasten omdat deze telkens grote hoeveelheden insuline moet produceren. Het lichaam raakt dan ongevoelig voor insuline en de alvleesklier raakt op termijn uitgeput.

Om de bloedglucose niet te hoog te laten oplopen is het belangrijk dat er niet teveel koolhydraten worden gegeten. Koolhydraten worden door het lichaam omgezet is glucose waarna dit door het bloed wordt opgenomen. Hoe meer koolhydraten we eten des te meer de bloedglucose zal stijgen. Onze hedendaagse voeding bestaat voor het grootste deel uit koolhydraten. Bij veel mensen maken koolhydraten voor 50% tot 60% van de calorieën uit. Dit komt omdat we veel voedingsmiddelen eten die veel koolhydraten bevatten. Dit is cultureel zo gegroeid en het heeft te maken met dat koolhydraatrijke voedingsmiddelen goedkoop en lekker zijn.

Voorbeelden van voedingsmiddelen rijk aan koolhydraten: brood, aardappelen, pasta, rijst, frisdrank, melkdrankjes, snoepgoed, gebak, repen, snacks, chips en chocolade.
In erg veel voedingsmiddelen zit tevens suiker wat direct door het bloed in de vorm van glucose kan worden opgenomen.

Naast koolhydraten kan het lichaam ook gebruik maken van vetten en eiwitten om in de energiebehoefte te voorzien. Het voordeel van vetten als brandstof is dat vetten geen invloed hebben op de aanmaak van insuline. Het zal de insulinegevoeligheid niet negatief beïnvloeden en het zal de alvleesklier niet uitputten.

Eiwitten zorgen wel voor de aanmaak van insuline, echter in minder mate dan koolhydraten dat effect hebben.

Bij een diabetes dieet zullen we daarom het accent van koolhydraten meer op eiwitten en vetten gaan verleggen.

Behalve de hoeveelheid koolhydraten die we eten heeft ook het type koolhydraten effect op de bloedglucose. Dit heeft te maken met de snelheid waarin het lichaam de koolhydraten kan omzetten in glucose. Hoe makkelijker een koolhydraat (een meervoudig suikermolecuul) af te breken is in glucose (een enkelvoudig suikermolecuul) des te sneller de bloedglucose zal stijgen. Hoe sneller de stijging hoe hoger de piek in de bloedglucose en hoe meer insuline er nodig is. We noemen dit ook wel langzame en snelle koolhydraten. Bij een diabetes dieet zal je moeten kiezen voor de langzame koolhydraten en de snelle koolhydraten moeten vermijden.

Langzame koolhydraten (toegestaan bij diabetes dieet) zijn: volkoren granen, quinoa, zoete aardappel, havermout en groenten.

Snelle koolhydraten (vermijden bij diabetes dieet) zijn: alles waaraan suiker is toegevoegd, pasta, witte rijst, gebakken of gefrituurde aardappel, gebak, taart, chocola, snoep en bakkerijproducten.

Vetten

Zoals gezegd moet een deel van de koolhydraten bij een diabetes dieet vervangen worden door vetten. Dit moeten dan wel gezonde vetzuren. Deze zijn goed voor hart- en bloedvaten en helpen zo chronische ziekten voorkomen. Met name omega 3 vetzuren zijn bijzonder gunstig. Bronnen van omega 3 vetzuren zijn vette vissoorten, omega 3 eieren, noten, lijnzaad, lijnzaadolie, chiazaad en hennepzaad.

Overgewicht is een risicofactor voor diabetes type 2. Soms worden daarom, ten onrechte, vetten vermeden. Het is nog altijd een misvatting dat we dik worden door het eten van vetten. We komen aan door het eten van teveel calorieën, het maakt daarbij niet uit waarvan die afkomstig zijn. Koolhydraten zijn in die zin eigenlijk het meest ongunstig om te eten. Ze hebben namelijk een hoge dooreetfactor omdat voedingsmiddelen met snelle koolhydraten een verslavende werking hebben. Vetten daarin tegen verzadigen veel beter dan koolhydraten waardoor je er niet snel te veel van zult eten. Het is wel zaak om te zorgen voor een balans tussen onverzadigde en verzadigde vetten en voor voldoende omega 3 vetzuren.

Eiwitten

Eiwitten zorgen net zoals vetten voor verzadiging waardoor je er niet zo snel teveel van zult eten. Griekse yoghurt is een goed eiwitbron om diabetes type 2 te voorkomen. Dit komt door de probiotica die Griekse yoghurt bevat. De eiwitten dragen tevens bij aan gewichtsbeheersing omdat deze verzadigen. Een andere goede bron van eiwitten zijn noten. Deze geven niet alleen veel eiwitten maar ook vezels en gezonde vetzuren.