Depressie is een veel voorkomende ziekte die op elk moment en in ieders leven kan toeslaan. Ze wordt veroorzaakt door biologische en omgevingsfactoren. 30 % van de bevolking maakt minstens één grote depressieve periode in zijn of haar leven door. Het is zeker niets om beschaamd over te zijn. Het is geen teken van zwakte of van een gebrek aan persoonlijkheid.

Wat zijn de symptomen van een depressie ?

Depressie slaat niet toe van de ene dag op de andere. De ziekte ontstaat eerder langzaam en stapsgewijs. Hoe sneller de depressie wordt opgemerkt en behandeld, hoe groter de kans dat de patiënt geneest en zich op termijn weer helemaal goed voelt.

De volgende symptomen kunnen helpen om het te herkennen. Meerdere zaken moeten gelijktijdig aanwezig zijn om van een echte depressie te kunnen spreken.

• Een gevoel van droefheid of angst en een verlies aan interesse van minstens twee weken
• Slaapmoeilijkheden: te veel slapen of juist te weinig, slapeloosheid
• Vermoeidheid en een gebrek aan energie
• Slechte eetlust met weinig eten of juist overmatig eten (vreetbuien)
• Gevoel van nutteloosheid, schuld of uitzichtloosheid
• Concentratiemoeilijkheden
• Geen beslissingen kunnen nemen
• Angst, irritatie, constant nerveus of een opgejaagd gevoel hebben
• Gedachten aan de dood, zelfdoding of zelfpijniging

Wat zijn de oorzaken van een depressie ?

Een depressie is voor iedereen anders. Dat geldt ook voor de oorzaken. Soms is er een duidelijke aanleiding, soms niet. Deskundigen geloven eerder in een combinatie van biologische, sociale en psychische factoren.

Biologische factoren

• Neurotransmitters zijn stoffen die de elektrische prikkels tussen de hersencellen doorgeven. Een tekort aan bepaalde van die stoffen (serotonine en noradrenaline) wordt vaak met een depressie in verband gebracht.
• Er is een erfelijke component. Personen van wie de vader, moeder, broer of zus een depressie doormaakte, lopen zelf ook meer risico. Dit wil niet zeggen dat iedereen die een depressief familielid heeft, depressief zal worden.
• Bepaalde ziekten gaan vaak met een depressie gepaard. Soms kunnen ze het zelfs verergeren. Dit geldt voor hart- en vaatziekten, suikerziekte en afwijkingen aan de schildklier en bijnierschors.
• Bepaalde geneesmiddelen kunnen tot stemmingswisselingen en depressies leiden. Van benzodiazepines is bekend dat zij na langdurig gebruik depressie kunnen uitlokken.
• De leeftijd speelt eveneens een rol. Personen tussen 24 en 44 jaar hebben de meeste kans op depressies. Ook bij 65+’ers komt depressie vaak voor.

Sociale factoren

• Schokkende of droevige gebeurtenissen kunnen een belangrijke oorzaak vormen.
• Andere sociale factoren zijn: schrik om mensen teleur te stellen, druk om te presteren, een te drukke agenda die bepaalde dingen niet toelaat,… Bij een te drukke agenda is er vaak sprake van een burnout. Het is in dit geval belangrijk om rust te nemen om een burnout te voorkomen.

Psychische factoren of karaktereigenschappen

• Sommige persoonlijke eigenschappen kunnen iemand gevoeliger maken voor depressies: een gebrek aan zelfvertrouwen, perfectionisme, het niet kunnen verwerken van verdriet of niet in staat zijn problemen op te lossen of het hoofd er aan te bieden.

Wat is de behandeling van een depressie ?

Bij de behandeling van depressies komen meestal geneesmiddelen kijken. Het gaat om antidepressiva. Sommige van deze geneesmiddelen zorgen ervoor dat het evenwicht tussen de neurotransmitters wordt hersteld. De meest succesvolle behandeling bestaat uit een combinatie van psychotherapie en geneesmiddelen.

Tips ter bestrijding van een depressie:

Hieronder staan enkele tips die voor vele mensen een positief effect kunnen hebben. Voor een ernstige depressie zult u niettemin toch best beroep doen op professionele hulp.

• Blijf in contact met anderen.
• Blijf lichamelijk actief.
• Stel belangrijke beslissingen uit tot later.
• Bezin over mogelijke aanleidingen tot de depressie.
• Vermijd vluchtgedrag.
• Verander zo weinig mogelijk aan uw slaappatroon.
• Zoek afleiding.
• Zoek een klankbord.
• Speel niet zelf voor apotheker.

Welke soorten depressies zijn er ?

• Unipolaire depressie: Dit is wel wat in de volksmond een depressie genoemd wordt. De persoon is langdurig neerslachtig en somber. Verder voldoet hij aan de hierboven reeds genoemde kenmerken.
• Bipolaire depressie: Dit heet ook wel manische-depressie. Dit is een zeer uiteenlopende gemoedstoestand waarbij mensen zich soms extreem somber voelen en dan weer extreem blij en vrolijk. Zij kennen echt enorme pieken en dalen. In de pieken hebben ze het gevoel dat ze de hele wereld (of liever nog het hele omniversum) aan kunnen, maar in hun depressieve periodes is dit gevoel compleet weg.
• Dysthyme stoornis: Dit is eigenlijk een langdurige (meer dan twee jaar) milde depressie. Kenmerkend is dat de klachten in ernst kunnen wisselen: de lange periodes van somberheid worden afgewisseld met periodes waarin het wat beter gaat. Mensen met deze klachten kunnen redelijk functioneren, maar het lange aanhouden van de klachten en de uitzichtloosheid ervan, maken het tot een zware ziekte.
• Post partum depressie: Bij sommige vrouwen ontstaat er enkele weken of maanden na de bevalling een depressie. Deze depressie vertoont dezelfde kenmerken als de depressieve stoornis en is daarvan niet te onderscheiden. Deze vrouwen kunnen niet van hun baby genieten. Ze lijken niks voor het kindje te voelen. Dit staat samen met de depressieve stemming voorop.
• Winterdepressie: Mensen met deze depressie functioneren in de winter slechter dan in de zomerperiode. Klachten zijn o.a. somberheid, neerslachtigheid, heel veel slapen, veel eten, gewichtstoename, prikkelbaarheid, vermoeidheid en terugtrekgedrag. Wanneer dit beeld zich langer dan 2 jaar voordoet dan kan er sprake zijn van een winterdepressie.Vaak beginnen de klachten in de herfst, worden erger in de winter en verdwijnen tijdens de lente. Gelukkig zijn er verschillende tips om een winterdip te voorkomen.