Je kent het waarschijnlijk wel: de winterdip. Ook wel herfst- of winterdepressie, herfstmoeheid, najaarsdip of winterblues genoemd. Een neerslachtig gevoel, dat te maken heeft met de lange donkere en koude periode, die een vermoeidheid veroorzaakt waar je maar niet vanaf lijkt te komen. Ontzettend vervelend! En wanneer de klok weer een uurtje achteruit gaat, worden de dagen alleen maar donkerder en is het minder lang licht. Natuurlijk heeft dat zo z’n invloed. Maar dat hoeft niet te betekenen dat je je dit jaar uit het veld laat slaan. Want er is een oorzaak en en er zijn heel veel dingen die je klachten kunnen verminderen of zelfs doen verdwijnen. Kortom, we gaan een winterdip voorkomen!

Waar komt de winterdip vandaan?

Allereerst is het goed om te weten hoe je nou precies in zo’n dip terecht komt. Het heeft heel veel te maken met onze hormoonhuishouding en zoals we allemaal weten hebben die een enorme invloed op zowel op ons lichamelijke als geestelijke welzijn. De hormonen serotonine en melatonine zijn hier verantwoordelijk voor. Dit zijn de hormonen die zorgen dat we ‘s ochtends goed wakker worden en fit aan de dag beginnen (serotonine) en ‘s avonds lekker in slaap kunnen vallen (melatonine). Door het gebrek aan zonlicht raakt de balans tussen die twee hormonen verstoord. Dus je maakt te weinig serotonine aan en het beetje serotonine dat er nog is, wordt omgezet in teveel melatonine en vaak al te vroeg op de dag. Resultaat: je bent erg moe, neerslachtig en melancholisch en je hele biologische klok raakt in de war. Een winterdip ligt dan al op de loer!

Heb je ook nog eens veel stress of heb je een lichte huid en ben je zeer gevoelig voor licht, dan ben je helemaal de sjaak: de kans dat je dan een winterdip krijgt is nog veel groter.

Hoe weet je dat je de winterblues te pakken hebt?

Enkele van de kenmerken zijn:

• (Extreme) vermoeidheid
• Grote behoefte aan slaap, zelfs als je al meer dan normaal slaapt
• Een verschuiving van het dag-nacht ritme, waarbij je je steeds later op de dag “wakker” voelt
• Een verstoord eetpatroon (over het algemeen meer en koolhydraatrijk willen eten. Minder willen gaan eten is eerder een kenmerk van een niet seizoensgebonden depressie)
• Een meer dan normaal aanwezige somberheid
• Het gevoel hebben niet meer in balans te zijn
• Minder behoefte aan sociale contacten (opdoen), soms zelfs afsluiting voor de buitenwereld.
• Prikkelbaarheid

Dus wanneer je moe, chagrijnig bent en je hebt het gevoel niet meer wakker te kunnen worden en wilt alleen nog maar cocoonen de hele dag, dan kan het zijn dat er een reden is dat je niet zo lekker in je vel zit. Gelukkig, en daar gaat het om, valt daar iets aan te doen!

10 tips om een winterdip te voorkomen

 1. Naar buiten!

Licht, en dan géén kunstlicht, maar puur, echt, gratis prachtig daglicht. Of de zon nou schijnt of niet, elke dag proberen zoveel mogelijk buiten te zijn en even wat daglicht mee te pakken. Dit stimuleert de aanmaak van serotonine en een frisse neus doet ook altijd wonderen. Probeer ook tijdens je werk tijdens de pauzes naar buiten te gaan en desnoods een rondje te lopen of te fietsen. En ja, ook als het regent. Serotonine zit in geen enkel soort pilletje, dus er zit niets anders op!

2. Eet volgens de seizoenen

Het klinkt misschien heel logisch, maar in het voedsel dat van oudsher groeit in de winter, zitten voedingsstoffen die je in de winter meer nodig hebt dan bijvoorbeeld in de zomer. Daarom is het belangrijk om nauwkeurig volgens de seizoenen te eten. En dat is nog niet zo makkelijk als je bedenkt dat tomaten, komkommers en courgette tegenwoordig het hele jaar door in de supermarkten liggen. Het helpt al heel erg als je gewoon je groenten en fruit koopt op de markt, daar zul je nauwelijks tot weinig spullen tegenkomen die niet bij het seizoen horen.

3. Vitamine: B, C en D

Iedereen heeft zo zijn pietamientjes nodig! Vitamines dus. Over het algemeen haal je die uit je voeding. Zorg dus dat je voldoende groente en fruit eet maar ook met regelmaat vlees (of als je vegetariër bent goede vleesvervangers) en vis. Vergeet ook niet voldoende zuivel, eieren en noten/zaden te eten! Zelf slik ik vanaf september (R in de maand!) extra vitamines en mineralen en met name wat extra vitamine B12. Daar heb ik veel baat bij! Maar ook haal je vitamine D uit zonlicht, dus even met je gezicht lekker in het zonnetje kan wonderen doen! Dan is er ook nog chocolade. Dat is weliswaar geen vitamine maar pure chocolade bevat zodanig veel cacao dat je lijf er dopamine van gaat aanmaken als je het eet. Laat dat nou het hormoon zijn dat je blij maakt! Mij helpt het altijd heel goed om even een klein stukje 70% pure chocolade (liefst met noten, yay!) te eten, daar kikker je enorm van op!

4. Wees extra lief voor jezelf!

Het klinkt misschien raar maar TLC (Tender Love and Care) voor jezelf kan je enorm helpen. Een lekker dagje naar de sauna kan heerlijk ontspannend werken, maar ook een fijne kop thee met een goed stuk chocolade doet het goed. Een avondje make-over of tutten in de badkamer met maskertje, haarmaskertje, kuurtje voor je handen, kuurtje voor je voeten, scrubbeurtje hier en daar: het kan je helemaal weer oppeppen! Wees dus lief voor jezelf en verwen jezelf. Dat mag best en is in de winter eigenlijk zelfs een beetje nodig!

5. Veel water, thee, pas op met alcohol

Alcohol en cafeïne jagen beide je bloeddruk enorm omhoog die na een korte rush weer kelderen. Niet handig als je dipjes wil voorkomen en zorgvuldig met je energie om moet gaan. Daarnaast kan alcohol depressieve gevoelens enorm versterken, dus dat is helemaal niet handig als je niet echt lekker in je vel zit. Drink veel water, dat helpt het afvoeren van afvalstoffen in je lijf. Een warme kop thee is een goede vervanger voor koffie en de geur werkt vele malen ontspannender!

6. Beweeg en relax

Of het nou fitness, yoga of pilates is: bewegen is goed! Lekker even een uurtje wat doen en daarna heerlijk ontspannen. Het kan enorm helpen tegen welke dip dan ook, het hele jaar door. Maar in de winter is het natuurlijk nog nét even belangrijker, als je vrolijk én sportief de winter door wil komen. Kun je nagaan wat voor killer body je straks in de lente hebt! Als sporten toch niet aan jou besteed is, of het kan niet, overweeg dan eens te kijken waardoor jij écht ontspant. Wellicht kun je met regelmaat naar de sauna, lekker in bad gaan liggen of een massage krijgen?

7. Op tijd uit bed, op tijd slapen

Het is enorm ouderwets, maar het draait om rust, regelmaat en reinheid. Een lichaam reageert goed op een ritme. En als jij elke dag om dezelfde tijd gaat slapen en weer opstaat, dan kom je een stuk gemakkelijker weer in je ritme en dus ook door de dag. Ook is het goed om ongeveer 8 uur te slapen per nacht, niet meer maar ook niet veel minder. Zo creëer je een routine waar je lijf gemakkelijk aan kan wennen en daardoor een stuk minder stress ondervindt. Daarnaast is het belangrijk dat je goed eet, niet teveel of te zwaar en liefst zo regelmatig als het maar kan. Belangrijkste: Begin echt élke dag met een ontbijt, geen enkele dag uitgezonderd. Er is niets slechters voor je serotonine huishouding dan het overslaan van je kickstarter die je in dagmodus moet brengen!

8. Muziek doet goed

Welke muziek maakt je blij? Is er een liedje dat jou áltijd op kan vrolijken of waar je heel erg relaxt van wordt? Kijk eens of je een muzieklijst klaar kunt maken voor de winter echt begint, zodat je goed voorbereid bent als de najaarsdip ineens toeslaat. Een fijne lijst in iTunes of Spotify die je altijd bij je hebt en aan kunt zetten. Zet er een paar knallers van zomerhits bij, een paar grappige liedjes en een paar hele fijne feel-good liedjes. Enne, misschien even totaal ongegeneerd dansen in de woonkamer? Werkt gegarandeerd!

9. Maak het thuis gezellig, ook ná de feestdagen

Tijdens kerst is het natuurlijk overal gezellig. Thuis maar ook buiten op straat zie je overal kerstverlichting, vrolijke mensen en is het gezellig. Als het dan eenmaal januari is, koud, nat en donker en alle gezellige december-spullen worden weer in de kast opgeborgen, val je sneller in een groot zwart gat vol met saai. Zelf laat ik graag de kerstboom nog even wat langer staan en pak ik half januari het huis aan. Alles opruimen, schoonmaken, vaak schuif ik ook met meubels en zet ik de bank bijvoorbeeld juist goed in het licht, zodat ik daar meer van merk. Goed schoonmaken, een soort pre-voorjaarsschoonmaak. Laat in ieder geval je huis niet versloffen, chaos kan juist leiden tot depressie! Dan schakel ik om in lentemodus, koop ik een bos tulpen (die zijn er vanaf eind december al), zet ik bakjes met bollen neer, kleed ik het huis aan met een paar mooie nieuwe dingen, wat extra plantjes en maak ik het nog even extra gezellig. Vergeet niet gerust nog wat kaarsjes aan te doen, een mooie plaid over de bank te leggen en een grote pot thee te zetten. Nét even gezelliger dan anders!

10. Wees sociaal

Ga naar buiten! Laat Twitter, Facebook, Skype en alle andere social media even voor wat het zijn en ga écht even socializen. Ontmoet vrienden, spreek af met kennissen, zie je familie iets vaker. Er werkt niets zo goed voor je humeur en geestelijk welzijn als tijd en aandacht voor elkaar, een goed gesprek of lachen met vrienden. Samen zijn werkt écht en doet goed. Dus inplannen die dates!

Heb je het gevoel dat écht niks meer helpt? Dan kan het zijn dat je niet zomaar een dipje hebt, maar wellicht toch echt een depressie. Dan is het verstandig om met je dokter te overleggen en te kijken hoe nu verder. Je kunt overwegen om een therapie te doen met een daglichtlamp (zonder UV, wit licht) of melatonine te slikken als je echt niet goed in slaap kan komen. Probeer niet te snel met medicatie aan de gang te gaan, je lijf kan over het algemeen veel zelf oplossen met een klein beetje hulp in de goede richting.

Vrees niet, winters duren over het algemeen maar kort. En gelukkig zitten er ook heel veel leuke dingen aan de najaars/wintertijd. Want Sinterklaas, Kerst, Oud en Nieuw, oliebollen, sneeuw, schaatsen en kerstmarkten maken het toch eigenlijk ook heel erg gezellig. En of de winter nou lang of kort duurt: het wordt altijd weer lente. Vroeg, of laat!